Ondersteuning thuis

Samen voorbereiden op de toekomst met dementie 

Meestal biedt dementie je de tijd om te wennen aan de situatie en je aan te passen aan de veranderingen in jullie relatie. Ook al heb je geen tijd en zie je ertegen op, het is verstandig om snel een aantal praktische zaken te regelen zodat jullie (financieel) voorbereid zijn op de toekomst.

Online trainingen over dementie en omgaan met dementie
Als je bij een naaste te maken krijgt met dementie, is het prettig en zinvol dat je meer weet over dementie en hoe je daar mee kan omgaan. Er zijn bijvoorbeeld verschillende online cursussen.

Eerste stap: orientatie

Casemanagement: intensieve en langdurige begeleiding 
Als daar aanleiding voor is verwijst de huisarts je naar een casemanager dementie. Casemanagement is een vorm van intensieve en langdurende begeleiding die zich zowel richt op de persoon met dementie als op zijn naaste omgeving. De casemanager dementie kijkt daarbij niet alleen naar de verschijnselen van de ziekte, maar richt zich vooral op de gevolgen daarvan. In de regio Zaanstreek Waterland verzorgen organisaties als De Zorgcirkel, Evean en Parnassia het casemanagement.  

De casemanager kan je zien als een vertrouwenspersoon die jou bijstaat met raad en daad. Een in dementie gespecialiseerde professional, die zowel het ziekteverloop als de gevolgen daarvan voor het dagelijks leven in de gaten houdt. De casemanager geeft actieve begeleiding en organiseert zo nodig aanvullende zorg. In overleg kunnen familie of andere betrokkenen een keer aansluiten bij het gesprek met de casemanager zodat iedereen goed op de hoogte is van de ziekte en de gevolgen hiervan.  

Huisarts
Als je – naast de ziekte dementie – lichamelijke klachten hebt, is de huisarts daarvoor jouw behandelaar. De casemanager dementie onderhoudt nauw contact met jouw huisarts. Samen zorgen zij ervoor dat de zorg van alle betrokken zorgverleners op elkaar is afgestemd.

Vraag familie, bekenden of vrijwilligers
Graag wil iedereen thuis blijven wonen. Het is daarom belangrijk om structuur in je dag en week te hebben. Dat geeft overzicht. Praat hierover met mensen in je omgeving. Het kan lucht geven als iemand uit de omgeving regelmatig je naaste meeneemt voor een wandeling, even boodschappen doen, een fietstocht of een autorit. Er bestaan ook mogelijkheden om een vrijwilliger in te schakelen om je naaste gezelschap te houden. Als je merkt dat dit toch niet voldoende is, is professionele dagopvang een optie.

Oriënteer je op het aanbod in de buurt
De overheid wil mensen die zorg nodig hebben zo lang mogelijk thuis laten wonen. Daarom biedt de overheid vormen van ondersteuning aan.  

Mensen met dementie en hun naasten hebben meestal ondersteuning en zorg nodig, waarvoor regelingen en financiën beschikbaar zijn. Ook kun je terecht bij je casemanager dementie, een mantelzorgmakelaar of een onafhankelijke cliëntondersteuner.   

Dagbesteding en huishoudelijke hulp

Dagbesteding helpt om structuur aan de dag te geven. Er is ruimte voor gezelligheid en ontspanning. Alles met het behoud van zelfredzaamheid in het achterhoofd. Daarnaast ontlast het de mantelzorger. 

Door de dementie wordt het steeds moeilijker om zelfstandig huishoudelijk werk uit te voeren. Ondersteuning hierin is mogelijk om huishoudelijke taken samen uit te voeren of over te nemen. 

Deze ondersteuning gaat via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo).

Om in aanmerking te komen voor ondersteuning vanuit de Wmo kan je een ‘keukentafelgesprek’ aanvragen bij de gemeente waar diegene woont. De gemeenteambtenaar die langskomt, inventariseert tijdens dat gesprek welke zorg je naaste nodig heeft en hoe dit te regelen is. Je krijgt dan ook direct een beeld van de eventuele kosten. Je kunt een keukentafelgesprek aanvragen via het Wmo-loket zelf, het Sociale Wijkteam (alleen in Zaanstad) of via de website van je gemeente. De casemanager kan hier ook in ondersteunen.

Dagelijkse opvang en respijtzorg

Voor iemand met dementie zorgen is erg belastend. Je naaste vraagt constant aandacht en je maakt je veel zorgen over diegene. Er wordt veel van je gevraagd en je kunt geen steun meer verwachten van je naaste, omdat die door de ziekte erg is veranderd. Dan is het goed te weten dat er hulp is als je het even niet meer aankan. Je kunt ook de hulp inroepen van een professional, zoals een casemanager, huisarts of psycholoog.

Gespecialiseerde dagopvang geeft je naaste ook de mogelijkheid om weer een prettige invulling aan haar dag te geven, passend bij wat zij kan en wil. Het geeft jou als mantelzorger wat tijd en ruimte voor jezelf. Voor het regelen van dagopvang moet je naar de gemeente.

Respijtzorg
Vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning is het ook mogelijk om een voor een korte periode een logeeropname te regelen, of een aantal keren een paar dagen. Zo kan de mantelzorger er even alleen op uit, of een paar dagen bijkomen. Bijvoorbeeld in het Buitenhuis.

De rol van technologie en thuiszorg bij dementie

Als je naaste met dementie thuis woont, is de kans groot dat diegene behoefte krijgt aan ondersteuning bij de lichamelijke verzorging of inname van medicijnen. De thuiszorg kan hierin ondersteuning bieden. De wijkverpleegkundige bespreekt welke ondersteuning nodig is. Bijvoorbeeld welke technologische hulpmiddelen zijn in te zetten zoals beeldbellen, een zorgrobot of het gebruik van een automatische medicijnverdeler. Deze vorm van zorg komt uit de Zorgverzekeringswet (Zvw).

Ergotherapie, fysiotherapie of logopedie? 

Inzet van ergotherapie, fysiotherapie, logopedie kan heel helpend zijn. We hechten belang aan zelfredzaamheid en deze vorm van therapie kan hierin ondersteunen. 

• Een ergotherapeut kan helpen om dagelijkse activiteiten makkelijker en veilig uit te voeren. Er kunnen belemmeringen zijn op gebied van persoonlijke verzorging, uitvoeren huishoudelijke activiteiten, mobiliteit binnenshuis of buitenshuis of het onderhouden van contacten. De ergotherapeut kan jou leren omgaan met de dementie (EDOMAH) waardoor je langer zelfredzaam blijft. 
• De (geriatrie) fysiotherapeut begeleidt bij behoud van mobiliteit en werkt aan herstel van fysieke belemmeringen.  
• De logopedist helpt bij problemen met spraak of slikken.
  

Wet langdurige zorg

Als de zorg of ondersteuningsvraag toeneemt, kan dit ook worden geleverd vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) bepaalt of jij in aanmerking komt voor een indicatie vanuit de Wlz. Je kunt zelf een indicatie aanvragen, maar de casemanager kan dit ook voor jou doen.  

• Heb je een indicatie vanuit de Wlz?
  Als je een indicatie hebt vanuit de Wlz vervallen de indicaties vanuit de Wmo en Zvw. Alle zorg wordt geleverd vanuit die indicatie.  
• Zelf zorg of ondersteuning kiezen?
  In de thuissituatie kan zorg worden ingezet als een ‘Modulair pakket thuis’ (MPT). In dit geval kies jij de aanbieder van zorg of ondersteuning die je wilt afnemen. Je maakt gebruik van de zorg of ondersteuning die op dat moment nodig is.  
• Als je kiest voor een ‘Volledig pakket thuis’ (VPT) wordt de ondersteuning die je normaal gesproken in een zorginstelling ontvangt, nu thuis geleverd. Bij voorkeur door 1 zorgaanbieder. Dit is inclusief maaltijden en ontspanning. 

Eigen bijdrage en rekenhulp

In de meeste gevallen betaal je mee aan de zorg of ondersteuning die je thuis ontvangt. Om de hoogte hiervan te berekenen bekijk je de rekenhulp op de website van het CAK.

Hulp bij het regelen  

Vind je het lastig om dit soort zaken voor je naaste te regelen? Vraag dan hulp in je eigen omgeving of bij het Wmo-loket. Je hebt recht op ondersteuning door een onafhankelijke cliëntondersteuner. De gemeente moet ervoor zorgen dat deze beschikbaar is.

Een cliëntondersteuner kent de ’taal’ van de gemeente en kan helpen jullie vragen om te zetten in een succesvolle zorgaanvraag. De casemanager kan eventueel ook aanschuiven bij het keukentafelgesprek. De casemanager is op de hoogte van jullie situatie en weet welke hulp jullie nodig hebben. Wil je zelf zorg inkopen? Dan kan je gebruik maken van een persoonsgebonden budget (Pgb).